Chọn thời điểm hay chọn mã?

Nói chung mình nghĩ mỗi người khi xuống tiền nên hiểu rất rõ là họ đang đang đầu cơ hay đầu tư. Đầu cơ là chọn thời điểm, đầu tư là chọn mã.

Chọn thời điểm có nghĩa là chọn để hi vọng có lãi ngay hoặc không bị lỗ quá giới hạn cho phép trước khi có lãi. Nếu chọn sai thời điểm, thì phải sửa ngay bằng cách cắt lỗ và đợi lượt khác để chọn lại. Giống như bạn vào phòng khi có ai đó đang họp bên trong, bạn nên ra ngay. 10 lần chọn, 6 lần chọn đúng, 4 lần chọn sai, giả định bạn chỉ cho phép mỗi lần lỗ, mức lỗ bằng trung bình mỗi lần lãi trước đó, thì coi như kỹ năng chọn thời điểm của bạn tương đối ổn rồi.

Chọn mã là chọn để giữ mã đó đủ lâu đến khi có lãi, dựa trên dự tính của bạn về tương lai công ty. Khi chọn mã, bạn thường chỉ mua thêm và mua thêm… mỗi lần giảm là một lần discount. Chọn mã dựa trên toàn bộ hiểu biết của bạn về thị trường, ngành, cổ phiếu, định giá… và thường là từ nhiều mã cho trước. Một mã sẽ tạm được gọi là tốt nếu nó được chọn từ > 10 mã tiềm năng tương đương, sau khi bạn so sánh và loại hết mã khác, với các lý do rõ ràng, thuyết phục để chọn ra mã tốt nhất. Chọn đúng mã thì “không làm gì cũng có ăn”, nhưng sai thì mất nhiều, giống kiểu chọn vợ.

Nhiều người cố gắng chọn cả mã tốt và thời điểm tốt để mua, xong cầm trong thời gian đủ dài. Nếu làm được thế thì rất tốt, nhưng thường khó.
Bạn chỉ biết thời điểm nào là thời điểm tốt sau khi nó thực sự qua đi. Chẳng hạn như bắt đáy, qua đáy bạn mới biết đó là đáy, chứ lúc mua thì tuyệt nhiên không ai chắc là giá có giảm thêm không. Hay khi cả thị trường giảm, bạn cố gắng chọn mã tốt để mua, nhưng khi đó bạn đang hoảng loạn vì mất rất nhiều tiền do các cổ đang cầm giảm giá. Ngoài ra, thời gian chọn mã tốt cũng lâu mà bạn lại sợ thị trường phục hồi trước khi bạn xuống tiền. Việc vào muộn có thể khiến bạn đu đỉnh, thế là bạn mua vội, mà mua vội thì hên xui.

Ngoại lệ là khi bạn có danh sách các mã muốn mua trước, định giá được chúng, chờ đợi thị trường giảm xuống dưới mức giá bạn cho là hợp lý, rồi mua cực nhiều. Điều này đòi hỏi lượng kiến thức lớn về biến động kinh tế, theo dõi thị trường liên tục, định giá tương đối ổn, có thể sống ổn mà không cần tiền từ chứng khoán ngay và kiên trì đợi thời cơ, có thể lên tới cả năm…
Vậy nên, trong điều kiện bình thường, bạn chỉ chọn thời điểm hoặc chọn mã. Nếu chọn thời điểm phải biết cắt lỗ khi thời điểm sai. Nếu chọn mã, thì phải chọn lọc đủ kỹ dựa trên định giá và tiềm năng, và không cần quá quan tâm thời điểm mua là khi thị trường đang lên hay xuống…

Tệ nhất là chọn thời điểm sai, xong chuyển qua cầm lâu dài, cuối cùng mới biết là chọn mã cũng sai nốt…