Là một trong những vấn đề không phải gia đình nào cũng làm tốt. Nhiều hộ cũng chỉ vì sự thiếu minh bạch, quản lý kém đến mất cân đối thu chi gây ra ngờ vực, mâu thuẫn trong gia đình, nhiều trường hợp nghiêm trọng.
Nhưng thực ra, ghi chép thu chi không phức tạp lắm.
Nếu nhà không buôn bán gì, thì tài sản gia đình (bỏ qua đồ gia dụng) cơ bản chia làm mấy loại: tiền mặt, tiền gửi tiết kiệm, vàng, chứng khoán, trái phiếu… Ghi nhận giá trị của mỗi mục đầu kỳ, biến động trong kỳ rồi tính giá trị cuối kỳ.
Trong các mục trên, biến động của vàng, trái phiếu… có thể được ghi chép khá đơn giản. Đó là khoản lãi lỗ phát sinh từ biến động thị giá, hoặc khoản mua thêm, bán đi loại tài sản này.
Biến động tiền mặt phức tạp hơn chút, nhưng đại khái cũng chỉ có thu và chi.
Thu thì thường là lương, thưởng, khoản phải thu, bồi thường bảo hiểm, lãi ngân hàng, cổ tức, lãi trái phiếu..
Chi thì có chi tiêu bình thường, chi tiêu bất thường và chi tiêu có kế hoạch.
Chi tiêu bình thường là các khoản thiết yếu hàng ngày, lặp đi lặp lại theo kỳ khó có thể bỏ được như ăn uống, đi lại, internet, chi phí lãi vay…
Chi tiêu bất thường gồm hai loại, chủ động và bị động. Chủ động như là quà cáp, mua sắm shoping dịp đặc biệt,… tức là các khoản phát sinh mà mình có quyền không tiêu hoặc tiêu với mức tự quyết. Bị động là buộc phải tiêu và với giá trị m không tự quyết được như phí chữa bệnh, tiền phúng viếng, tiền sửa chữa vật dụng, tiền bồi thường…
Chi tiêu có kế hoạch là các khoản khá lớn cần được chuẩn bị từ trước. Chẳng hạn du lịch nước ngoài, quỹ dự phòng rủi ro, tiền mua nhà, oto…
Cân đối thu chi và quản lý tiền nong thực ra chủ yếu là phân bổ tiền vào các loại tài sản để sinh lời tối đa và kiểm soát các khoản chi tiêu. Bao nhiêu tài sản cho vàng, chứng khoán, trái phiếu, bất động sản…? Chi tiêu bất thường chủ động nên ở mức nào thì hợp lý? Chi tiêu có kế hoạch thì cần tiết kiệm bao lâu, mỗi tháng bao nhiêu? Chi tiêu bất thường bị động tháng này nhiều thì cần cắt bớt chi tiêu có kế hoạch hoặc chi tiêu bất thường chủ động tháng sau thế nào để cân đối lại…
— Tuan Ha —